Duidelijke juridische taal
Heb jij op jouw werk te maken met juridische teksten? Dan weet je dat het een uitdaging kan zijn de boodschap helder en begrijpelijk over te brengen. Deze pagina helpt je verder. Met een overzicht van wat je kunt lezen, luisteren en kijken rondom duidelijke juridische taal.
Juridische taal is voor veel mensen moeilijk te begrijpen, of zelfs helemaal onbegrijpelijk. Juridische teksten bevatten vaak ingewikkelde zinnen en vaktermen. Er is ook een schijnbare tegenstelling tussen begrijpelijke taal en juridische precisie. Maar wat als je nu een begrijpelijke tekst kunt schrijven die ook nog juridisch klopt?
De tips en verwijzingen op deze pagina laten je zien hoe je duidelijke juridische teksten schrijft. Waarom duidelijkheid in juridische teksten belangrijk is. En welke misverstanden er vaak zijn.
Online lezen
-
Ook in juridische teksten kun je direct duidelijk zijn
Een hoofdstuk uit het boek ‘Direct geleerd, duidelijk gedaan’.
-
Hoe schrijf je een duidelijke juridische tekst?
De belangrijkste tips en inzichten die André Verburg en Geerke van der Bruggen de deelnemers van de trainingen van de Taalunie meegaven, voor het schrijven van duidelijke juridische teksten. Het zijn niet zomaar trucjes. Het begint bij inzicht in hoe je zelf schrijft én inzicht in hoe je zelf als lezer een tekst graag ziet.
-
Portret van Chrisla Willems-Heesakkers en Jeannette Vos
Chrisla Willems is juriste, Jeanette Vos is raadslid. Zij zetten zij zich bij de gemeente Eindhoven in om taal helder én begrijpelijk te maken, voor iedereen.
-
Begrijpelijke juridische teksten voor mensen met een verstandelijke beperking
5 tips op de website van Coform.
-
De uitspraak 2.0: de rechtspraak en klare taal
Een artikel op de website van de Rechtspraak.
-
Begrijpelijke rechtstaal – Hoe communiceert een jurist duidelijk en doelgericht? (PDF, 7 MB)
Een verslag van de Vlaamse juristenvereniging met tips voor meer begrijpelijke rechtstaal.
-
Waarom spreken juristen niet gewoon Nederlands?
Een artikel van docent rechten Rogier van Dam.
-
De rechter tussen straattaal en jargon: op weg naar begrijpelijke uitspraken (PDF 192 kB)
Een artikel van rechter en taaltrainer André Verburg.
-
Begrijpelijke taal en juridisch correcte taal samen op één kussen? (PDF 266 kB)
Een artikel van rechter en taaltrainer André Verburg.
-
Zeven zorgen over het streven naar begrijpelijke uitspraken (PDF 780 kB)
Een artikel van Geerke van der Bruggen en Margot Stoové in JBplus.
-
Verdacht, wat nu? (PDF 1,3 MB)
Een folder door Lieke Beelen, Helen van Laarhoven, Paula van Gemen en Anita van den Bosch-de Gier. Als voorbeeld van duidelijke juridische taal.
-
Balanceren op het koord: juridisch correct of begrijpelijk?
Een artikel van Eric Tiggeler voor het Taalcentrum-VU.
-
Begrijpelijk of rechtsgeldig, kan het allebei?
Een artikel van Ellis Buis (schrijftrainer), Leontine Tacoma (trainer, coach en spreker klantcommunicatie en duidelijke taal en Anky Kloosterman (jurist en tekstschrijver).
Podcasts
-
Ook in juridische teksten kun je direct duidelijk zijn
Aflevering #6 van de podcast ‘Direct geleerd, duidelijk gedaan’. Direct duidelijk zijn, dat willen we (bijna) allemaal. Toch gebeurt dit lang niet altijd. Neem juridische teksten, zoals algemene voorwaarden, privacyverklaringen, bekendmakingen en vergunningen. Die zijn meestal onbegrijpelijk. De vraag is: waarom? Want ook juridische teksten kunnen direct duidelijk zijn.
-
Juridisch en tóch helder
Aflevering #12 van de podcast ‘Wat bedoel je?!’. Kan een juridische tekst waterdicht én duidelijk zijn? De gasten in deze aflevering weten het zeker: het kan! Wil je weten hoe dit werkt, luister dan naar het gesprek met Kirstin (communicatieadviseur bij de gemeente Enschede) en Koen de Meulder (rechter bij de rechtbank Midden-Nederland en winnaar van de Klare Taal Bokaal).
-
Hoera! Een juridische tekst!
Aflevering #3 van de podcast ‘Wat bedoel je?!’. Sanne Boswinkel, Paula van Gemen en Lodewijk van Noort interviewen Jordy Tschur van Het Juridisch Loket. Over de noodzaak van heldere juridische taal.
-
Juridische taal en begrijpelijkheid: gaat dat samen?
Aflevering #4 van de podcast ‘Vet simpel’. Silke Polhuijs in gesprek met André Verburg (rechter en taaltrainer) over hoe je teksten over wetten en regels eenvoudig houdt.
Webinars
Gebruiker Centraal heeft meerdere webinars gemaakt over duidelijke juridische communicatie in tekst en beeld. Je vindt ze hieronder:
Het gebruik van beeld in duidelijke juridische communicatie
Er is veel aandacht voor het begrijpelijk maken van juridische tekst. Maar alleen duidelijke taal gebruiken is niet altijd genoeg, ook de visuele vormgeving kan het begrip verhogen. In dit webinar bekijken we of een visuele vormgeving van een rechterlijke uitspraak of overeenkomst het begrip verhoogt. En natuurlijk hoe dat eruit ziet. Bekijk het webinar:
Duidelijke juridische communicatie naar je doelgroep: hoe doe je dat en wat levert het op?
Met Karl Hendrickx (hoofddocent aan de Universiteit Antwerpen voor het vak Rechtstaalbeheersing, taaladviseur van het Belgische Rekenhof, en buitengewoon gastdocent aan de KULeuven voor het vak Nederlandse rechtstaal), Lucienne van der Geld (directeur van het Netwerk Notarissen) en Herman van Harten (rechter en teamvoorzitter handelsrecht in het Gerechtshof Den Haag). Bekijk het webinar:
Duidelijke juridische communicatie: inspireren en leren
Met Raf van Ransbeeck (raadsheer aan het Hof van beroep te Brussel, directeur van het Instituut Gerechtelijke Opleiding (IGO) van het ministerie van Justitie in Vlaanderen, en plaatsvervangend secretaris- generaal van de International Organization for Judicial Training), Hans Braam (juridisch adviseur in de gemeente Hilversum en voorheen gerechtsjurist die zich inzette voor verbetering van de leesbaarheid van uitspraken) en Paula van Gemen (schrijftrainer). Bekijk het webinar:
Hoe krijg je juridische teksten direct duidelijk?
Aflevering #15 van de Direct Duidelijk Tour. Met Hans Braam (gerechtsjurist bij de rechtbank Amsterdam) en Pauline Alblas-Meijer (schrijfcoach bij de gemeente Utrecht). Bekijk het webinar:
Duidelijke juridische taal
Aflevering #35 van de Direct Duidelijk Tour. Met André Verburg (rechter, staatsraad en taaltrainer) en Anita van den Bosch-de Gier (jurist en redacteur). Bekijk het webinar:
Heldere juridische taal: durf jij het aan?
Een workshop van André Verburg en Paula van Gemen over het schrijven van begrijpelijke juridisch teksten. Deze workshop vond plaats tijdens de Gebruiker Centraal-conferentie ‘De menselijke maat: #HoeDan’ in 2021. Bekijk de workshop:
Gesprek André Verburg en Silke Polhuijs tijdens opening Direct Duidelijk Week
Tijdens de opening van de Direct Duidelijk Week op 10 oktober 2022 was er een gesprek tussen André Verburg (rechter, staatsraad en taaltrainer) en Silke Polhuijs (schrijfcoach en -trainer) onderdeel van het programma. Dit gesprek ging over duidelijke taal van juristen en ambtenaren. Bekijk het gesprek:
Juridische teksten in begrijpelijke taal
Een mini-college van André Verburg over juridische teksten in begrijpelijke taal. Bekijk het webinar: