Beeldbrieven

Een beeldbrief is een brief die in een korte, duidelijke tekst en met ondersteunend beeld de boodschap aan een lezer overbrengt. Geen beeld voor de gezelligheid dus, maar om duidelijker te communiceren. Met nadruk op de belangrijke elementen uit een brief.

Onderzoek naar de beste beeldvorm

Welke beeldvorm is het meest duidelijk in een beeldbrief: iconen, illustraties of foto’s? Dat onderzochten we vanuit Gebruiker Centraal, samen met Hogeschool Leiden en de gemeente Dordrecht. De oorspronkelijke brief van de gemeente Dordrecht was 3 kantjes met vooral tekst. Voor ons onderzoek maakten we deze korter door tekst te schrappen en beeld toe te voegen.

We maakten 4 nieuwe (beeld)brieven: 1 met alleen tekst, 1 met iconen, 1 met illustraties en 1 met foto’s:

Kleine weergave van de testbrief zonder beeld.
Zonder beeld.
Kleine weergave van de testbrief met iconen.
Met iconen.
Kleine weergave van de testbrief met illustraties.
Met illustraties.
Kleine weergave van de testbrief met foto's.
Met foto’s.

Met deze 4 brieven voerden we het onderzoek uit: ruim 200 enquêtes en 19 diepte-interviews. We spraken de mensen in de gemeente Dordrecht bij winkelcentra, een bibliotheek en in een buurtcentrum. Een uitspraak van een inwoner was bijvoorbeeld:

“Echte afbeeldingen, zoals de foto’s, associeer je met echte dingen. Dat is dus het duidelijkst.”

Infographic over het onderzoek

Ben je meer een beelddenker? We hebben deze informatie ook voor je in een infographic samengevat. Klik op de afbeelding om een online versie te openen en te downloaden (PDF, 528 kb):

Uitgeschreven informatie in deze infographic

Tekst op de voorkant van de infographic:

Welke beeldvorm werkt het beste in een beeldbrief?

Iconen, illustraties of foto’s? We wilden weten wat het beste werkt in een beeldbrief. Daarom onderzochten we een brief van de gemeente Dordrecht. Bekijk en lees hier meer over het onderzoek, de resultaten én hoe je zelf aan de slag kunt met beeldbrieven.

De start

De oorspronkelijke brief van de gemeente Dordrecht was 3 pagina’s lang. Voor ons onderzoek naar beeldbrieven maakten we deze korter door tekst te schrappen en beelden toe te voegen. (Bij deze tekst staat een poppetje met een droeve mond, met in z’n hand 1 van de 3 vellen van de oorspronkelijke brief.)

De (beeld)brieven

We maakten 4 nieuwe (beeld)brieven: 1 met tekst, 1 met iconen, 1 met illustraties en 1 met foto’s. (Bij deze tekst staan 4 verschillende brieven geïllustreerd.)

Het onderzoek

We bezochten winkelcentra, een bibliotheek en een buurtcentrum om inwoners te spreken. We waren met 7 interviewers, verspreid over 5 dagen in mei 2024. (Bij deze tekst staat een poppetje met een blij gezicht en een klembord om te testen in haar hand. Uitgelicht: 200+ enquêtes, 19 diepte-interviews.)

De belangrijkste conclusie

Een beeldbrief met foto’s is duidelijker en roept minder weerstand op. (Bij deze tekst staat een grafiek waaruit blijkt dat foto’s het meest duidelijk zijn en de minste weerstand oproepen.)

Inwoners van Dordrecht zeggen…

  • “Alleen tekst vind ik niet leuk, want dat begrijp ik niet. Ook die iconen begrijp ik niet.”
  • “Echte afbeeldingen, zoals de foto’s, associeer je met echte dingen. Dat is dus het duidelijkst.”
  • “Als je slecht kunt lezen, krijg je het met plaatjes beter binnen.”

Zelf aan de slag met beeldbrieven?

Ons advies: gebruik foto’s als je aan de slag gaat met een beeldbrief. Lukt dat niet? Kies dan voor illustraties. Illustraties scoren namelijk bijna net zo goed in ons onderzoek. Vergeet niet om zelf te testen welke beeldvorm goed werkt voor jouw beeldbrief.

Nog meer tips? Op basis van ons onderzoek hebben we er 10 voor je verzameld. Benieuwd. Kijk op de achterkant.

Copyright 2024 – Dit onderzoek is een samenwerking tussen Gebruiker Centraal, Hogeschool Leiden en de gemeente Dordrecht. Onderzoek en ondersteuning: Ben van Hamersveld, Gerdo Kuiper, Nathalie Hanssen, Niels Vink, Nancy Tjalondo, Margreet van Druten en Jeroen Schalk.

Tekst op de achterkant van de infographic:

10 aanvullende tips om zelf aan de slag te gaan met beeldbrieven. De tips met volledige uitleg staan ook allemaal op deze webpagina.

Tip! Download deze infographic ook om te printen. Handig om op te hangen bij je werkplek of om uit te delen aan collega’s. (Omdat de informatie uit de infographic ook op deze webpagina staat, zijn de PDF’s niet volledig digitaal toegankelijk gemaakt.)

Zelf aan de slag met beeldbrieven? 10 tips

Op basis van ons onderzoek hebben we 10 aanvullende tips voor je verzameld:

Tip 1: Zorg voor een glasheldere boodschap

Als je een beeldbrief maakt, zorg dan voor een glasheldere boodschap. Wat verwacht je van de ontvanger? En welke mogelijkheden heeft deze? Besteed veel aandacht aan de kernboodschap van een brief. Vaak zorgt dat ervoor dat de tekst in een brief ook beter wordt, doordat je onnodige zinnen schrapt en formulering scherper opstelt. Dit maakt iedere brief, ook zonder beeld, vaak stukken beter.

Tip 2: Denk bij beelden in stripvorm

Bij beeldbrieven die oproepen tot een handeling, breng je de stappen in beeld. Wat zet je wel en niet op beeld? Het helpt om de beeldbrief te zien als een stripvorm. Denk dus aan een strip om de benodigde handelingen voor een beeldbrief te vinden én verbeelden.

Tip 3: Werk met professionals

Heb je beperkte kennis en ervaring in vormgeving en ontwerp? Ga dan niet zelf rommelen met iconen, illustraties en foto’s. Deze beelden ontwikkelen is vakwerk. Zet daar dus professionals voor in: een fotograaf voor foto’s, of een vormgever voor illustraties en iconen.

Tip 4: Neem de tijd voor beeldmateriaal

Natuurlijk wil je snel een beeldbrief maken en versturen. Maar neem de tijd voor het ontwikkelen van beeldmateriaal. Beelden maken het verschil bij een beeldbrief. Het oog van de ontvanger valt als eerste op het beeld. Neem daar dus de tijd voor en test wat je maakt (zie ook tip 7, 8 en 9).

Tip 5: Houd bij foto’s rekening met alles wat erbij komt kijken

Foto’s (laten) maken kost meer tijd dan illustraties en iconen maken. Dat komt omdat je voor foto’s naar de betreffende locatie moet. Ook moet je rekening houden met spullen voor op de foto, het weer, belichting, de omgeving en de personen die je in beeld brengt. Wees je daarvan bewust als je voor foto’s kiest.

Tip 6: Kill your darlings

Werkt een tekst, beeld of ontwerp niet? Wees dan bereid om het weg te gooien. Dat doet misschien wat pijn, maar geeft ook ruimte om een volgend ontwerp (nog) beter te maken.

Tip 7: Test met mensen op straat

1 van de grootste uitdagingen is beeldbrieven testen. Dat ervaarden wij ook in ons onderzoek voor de gemeente Dordrecht. We wilden dat mensen beeldbrieven van papier lezen, net als wanneer ze echt een beeldbrief van de gemeente ontvangen. We konden het onderzoek dus niet online afnemen. We gingen letterlijk de straat op: om mensen de brief te geven en te vragen wat ze ervan vonden. Dat was tijdrovend, maar ook ontzettend waardevol. Je doet namelijk een hoop aanvullende inzichten op die je bij een online onderzoek misloopt.

Tip 8: Test het testen

Ga je de beeldbrief testen? Goed bezig! Zorg er wel voor dat je de test zélf ook test. Een uurtje proefdraaien geeft je al veel inzichten. Je weet dan of je op de juiste manier test en of je de gewenste resultaten meet. Zo voorkom je dat je een hele dag gegevens verzamelt waar je weinig tot niets aan hebt.

Tip 9: Stel een team samen

Vele handen maken licht werk. En dat is handig, want testen en data verzamelen kost gewoon tijd. Maar let op: zorg dat je de rest van het team duidelijke instructies geeft. Zo weet je zeker dat iedereen op dezelfde manier vragen stelt en de data verzamelt. En dat is onmisbaar als je betrouwbare testresultaten wilt.

Tip 10: Neem pauze en blijf positief

Enquêtes afnemen is best vermoeiend. Neem daarom voldoende pauze en maak dagen niet te lang. Zo kun je iedereen met hetzelfde enthousiasme aanspreken en bevragen. En dat moet ook, want zij nemen de moeite om je te helpen en vragen te beantwoorden.

Lezen, kijken, gebruiken

Wil je meer leren over beeldbrieven en zelf stappen maken? We hebben een paar handige links voor je verzameld:

Lezen

Kijken

Gebruiken